Tỷ số nén là gì? Công thức tính tỷ số nén chuẩn, dễ hiểu

Tỷ số nén là gì? Tỷ số nén là kết quả được tính dựa trên tỷ lệ tổng thể tích xi lanh với buồng đốt chia cho thể tích buồng đốt. Đây là tỷ số thể hiện sức mạnh của động cơ, khả năng cháy nhanh, cháy hoàn toàn của nhiên liệu xăng, dầu Diesel.

Tìm hiểu về tỷ số nén

Tỷ số nén thường được nhắc đến khi nói về động cơ xăng và động cơ dầu Diesel. Hầu hết các động cơ đều có mức tỷ số nén cố định khi hoạt động.

Tỷ số nén là gì? Công thức tính tỷ số nén

Tỷ số nén là tỷ lệ tổng thể tích xi lanh buồng đốt giữa 2 thời điểm. Đó là thời điểm khi piston đi xuống điểm dưới cực đại (điểm chết dưới) và đi lên trên điểm cực đại (điểm chết trên).

Công thức: Tỷ số nén = [(Thể tích xi lanh + Thể tích buồng đốt)] : Thể tích buồng đốt

Ví dụ: 1 chiếc xe Exciter 150 có thể tích 1 xi lanh bằng 120cc, xe có 2 xi lanh. Thể tích buồng đốt là 20cc. Theo công thức, xe có tỷ số nén = [(120×2+20):20] = 13:1.

Tỷ số nén phản ánh điều gì?

Đối với các động cơ xăng ô tô, tỷ số nén thường đạt mức 8:1, 12:1, 13:1, 14:1. Vì không có bugi đánh lửa nên tỷ số nén của động cơ dầu Diesel phải cao để tăng nhiệt độ của không khí trong xi lanh, đủ để đốt cháy, dao động từ 14∶1 đến 26∶1.

Tỷ số nén tỉ lệ thuận với độ ồn của động cơ. Do đó động cơ xăng tỷ số nén thấp sẽ có độ ồn nhỏ hơn động cơ Diesel. Khi tỷ số nén càng lớn tỷ lệ sinh nhiệt càng cao, động cơ nhanh nóng máy.

Đối với các dòng máy nén khí trục vít có dầu có tỷ số nén là 13:1 còn loại không dầu thường là 3.5. Thời điểm áp suất cao, lưu lượng khí nén qua khe hở nhiều hơn dẫn đến mức rò rỉ khí nén nhiều hơn.

Lựa chọn thiết bị dựa tỷ số nén

Sau khi hiểu được tỷ số nén là gì, người đọc cần biết thêm về ứng dụng của tỷ số nén, lựa chọn thiết bị tỷ số nén phù hợp.

Tại các cây xăng, người dùng sẽ thấy có 2 loại xăng: Ron 92 và Ron 95. Giá xăng Ron 95 thường cao hơn Ron 92 từ 1.000 – 2.000 VND. Nguyên nhân là do xăng Ron 95 có tỷ số chống kích nổ Octan cao với tỷ số nén 9,5:1. Để đảm độ bền của xe, người dùng thường ưu tiên đổ xăng Ron 95. Lưu ý: bạn không nên đổ chung xăng 95 và xăng 92, các hợp chất khác nhau trong xăng dễ phản ứng ngược, gây ra hậu cháy nổ nghiêm trọng.

Đối với máy phát điện chạy dầu Diesel, tỷ số nén từ 14:1 đến 23:1 còn dòng chạy xăng thì có tỷ số thấp từ 9:1 đến 11:1. Nếu không cần sử dụng máy phát điện liên tục thì ưu tiên sử dụng máy chạy xăng, tỷ số nén thấp. Việc tỷ số nén cao sẽ gây áp lực lớn lên động cơ, dẫn đến máy nhanh xuống cấp.

Cách tạo ra tỷ số nén biến thiên

Trong sản xuất thiết bị, tỷ số nén thường được giới hạn ở một mức cố định. Trong trường hợp quá tải, tỷ số nén cần giảm để tránh hiện tượng kích nổ. Ngược lại, động cơ hoạt động tải thấp, cần tăng tỷ số nén để tăng hiệu suất.

Dưới đây là 3 cách thay đổi tỷ số nén như sau:

Trên đây là tổng hợp thông về khái niệm tỷ số nén là gì, ý nghĩa và vai trò của nó. Bạn đọc có thể cập nhật thêm các bài viết hữu ích tại website Điện máy Lucky.